Δυνατότητες και προϋποθέσεις βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος μεταξύ
Αθηνών και Θριασίου Πεδίου.
Το φυσικό περιβάλλον στη λίμνη Κουμουνδούρου και την γύρω περιοχή δέχεται
πιέσεις λόγω του είδους η/και της δραστηριοτήτων.
Η πρόσφατη επιστημονική έρευνα ( ΕΛΚΕΘΕ, Γεωπονικό Παν/μιο,
Παν/μιο Αθηνών, Πολυτεχνείο Κρήτης, ΙΓΜΕ κ.ά.) με πρωτοβουλία και της αυτοδιοίκησης
(ΑΣΘΠ) έχει καταγράψει ρύπανση από πετρελαιοειδή και στραγγίσματα αποβλήτων. Στις
καταγεγραμμένες ή/και πιθανές πηγές συμπεριλαμβάνονται οι γειτονικές πετρελαϊκές
εγκαταστάσεις παραγωγής ή/και αποθήκευσης καθώς και οι αποθέσεις του ΧΑΔΑ
και «ΧΥΤΑ» Άνω Λιοσίων.
Τα ευρήματα σε ιζήματα, νερά και έμβια όντα είναι ανησυχητικά, όμως η φυσική
αναγεννητική ικανότητα (πλούσια υπόγεια τροφοδοσία σε νερό) εκπλήσσει. Οι
πρόσφατες καταγραφές ορνιθοπανίδας που προσελκύει διαρκώς περισσότερους
επισκέπτες αποτελούν την σαφέστερη μακροσκοπική απόδειξη της σημασίας της λίμνης
Κουμουνδούρου ως ανεκτίμητου φυσικού πόρου – υγροβιότοπου για την Πρωτεύουσα.
Η διατήρηση της αρχαίας Ιεράς Οδού (δύο κλάδοι) σφραγίζει την ταυτότητα της γύρω
περιοχής και επιβάλλει την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου.
την ουσιαστική προστασία του Ποικίλου Όρους και του Όρους Αιγάλεω, καθώς και με
την αποκατάσταση και διευκόλυνση πρόσβασης
μπορούν να οδηγήσουν σε προστασία με ήπια και περιβαλλοντικά φιλική αναψυχή. Αυτά
δίχως να αποκλείεται η λειτουργία παραγωγικών μονάδων εφόσον σέβονται και τηρούν
τις βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές προστασίας και αντιμετώπισης περιβαλλοντικών
προβλημάτων.
Τι πρέπει όμως να γίνει ώστε να διασφαλιστεί το περιβάλλον αποτελεσματικά:
1) Εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας για το φυσικό περιβάλλον και την
λειτουργία των παραλίμνιων και γειτονικών εγκαταστάσεων.
2) Συγκέντρωση και παράθεση από πλευράς των επίσημων φορέων όλων των
διαθέσιμων πληροφοριών και γνώσεων ή/και εκτιμήσεων για προβλήματα και πιθανές
λύσεις (1ο στάδιο σύνθεσης).
κακής λειτουργίας παρακείμενων ανθρωπογενών
Συνδυαζόμενη
με
στο θαλάσσιο μέτωπο Σκαραμαγκά
3) Συστηματική περαιτέρω καταγραφή και παρακολούθηση των περιβαλλοντικών
χαρακτηριστικών της λίμνης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μηχανισμός εισόδου
και μεταφοράς ρύπων στον κύκλο: κατακρημνίσματα-υπόγειος υδροφόρος-λίμνη-
θάλασσα-υπόγειος υδροφόρος ,λόγω και της εκτεταμένης υφαλμύρινσης των υπόγειων
νερών του Θριασίου Πεδίου.
4)
περιβαλλοντικό έλεγχο, κάτι που επιβάλλεται από τις σύγχρονες απόψεις «Εταιρικής
Κοινωνικής Ευθύνης», σαφώς προβλέπεται από τη νομοθεσία (τουλάχιστον «ο ρυπαίνων
να πληρώνει» αναλόγως της ιστορικής συνεισφοράς του…) και αφορά και την υγεία του
πληθυσμού, δηλαδή και την άμυνα. Εξαιρετικά θετική είναι η πρόσφατη απάντηση του
ΥΕΘΑ για την δυνατότητα επίσκεψης στο χώρο, κάτι που πρέπει να αποσαφηνιστεί και
ως προς τη δυνατότητα διενέργειας επιστημονικών εργασιών, π.χ. δειγματοληψίες με
πλωτά μέσα κ.ά.
Τα παραπάνω μικρού κόστους μέτρα θα οδηγήσουν στην οριστικοποίηση
προτάσεων συντηρητικής ή ριζικής, άμεσης ή/και μακροχρόνιας παρέμβασης στην λίμνη
και την γύρω περιοχή για την αποτροπή ή/και περιορισμό ρυπάνσεων καθώς και την
βέλτιστη -περιβαλλοντικά φιλική- ανάδειξή της (π.χ. ρυθμίσεις επισκεψιμότητας κ.ά.) (2ο
στάδιο σύνθεσης).
Η άμεση παρέμβαση των συναρμόδιων υπουργείων ή/και φορέων προς τις
επιχειρήσεις με σκοπό την διαφύλαξη του περιβάλλοντος αλλά και την διασφάλιση
επωφελούς οικονομικής λειτουργίας των (δίχως διαρροές πολύτιμων εισαγόμενων
καυσίμων) προβάλει ως ελάχιστη και αυτονόητη υποχρέωση.
Η ανάληψη πρωτοβουλίας συντονισμού με πρωτοβουλία ενός εξ όλων θα συμβάλλει
υποχρεώσεων.
Η εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) και η συμπλήρωση του
νομοθετικού πλαισίου χαρακτηρισμού της περιοχής ως προστατευόμενης, σε εφαρμογή
του 1650/86, θα συνεισφέρει στην περιβαλλοντική προστασία και διαχείριση της λίμνης
και θα καλύψει την «αμέλεια» μη ένταξης στους ονοματισμένους υγροβιότοπους της
χώρας. Μαζί και με το καθεστώς αρχαιολογικής προστασίας (ήδη από το 1974), το
Ν.2742/99 αρ.21 (παρά την κακή έως τώρα εφαρμογή του και εδώ σημειώνεται πως η
περιοχή υπάγεται σε καθεστώς «Ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» αλλά και «καταφυγίου
άγριας ζωής» και συνεπώς έπρεπε να έχει χαρακτηριστεί «ζώνη Α απόλυτης
προστασίας», σε συνέπεια και της συνταγματικής επιταγής ) και την επικαιροποίηση
παλαιότερης πρότασης του ΟΡΣΑ(1991), μπορούν να συμπληρώσουν το πλαίσιο
αειφορικής διαχείρισης, προστασίας και περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Τι πρέπει επίσης να προστατευτεί:
α) Η τροφοδοσία της λίμνης μέσω των υπόγειων υδάτων απαιτεί θεώρηση σε
κλίμακα υδρολογικής και υδρογεωλογικής λεκάνης. Κατελάχιστον έλεγχο των υπόγειων
υδάτων σε ασφαλή απόσταση για την προειδοποίηση και λήψη μέτρων σε περίπτωση
άφιξης ρυπαντικού φορτίου.
β) Οι όχθες, οι πλαγιές και το τοπίο γύρω από τη λίμνη, τοπίο που δυστυχώς ήδη
έχει σημαδευτεί και από αχρηστευμένα οδικά έργα ενώ έπονται και νέες παρεμβάσεις.
γ) Η λειτουργία του λατομείου για «εργοταξιακή» χρήση και τα συνεπαγόμενα
μπάζα (απαιτείται έλεγχος και
επιβαρύνουν την ποιότητα του νερού και το ίζημα απειλώντας με πλήρωση τη λίμνη.
Αυτό δηλαδή που αποφεύχθηκε στις αρχές του ’70, το μπάζωμα της λίμνης, όπως
συνέβη στην περίπτωση της «δίδυμης» της (σήμερα ΕΛΠΕ) πρέπει να διασφαλιστεί –
αποτραπεί με κατάλληλα μέτρα και έργα (π.χ. μικρά φράγματα συγκράτησης φερτών).
Τι είναι επίσης αναγκαίο; Η δημοσιοποίηση όλων των πληροφοριών, μελετών,
στοιχείων σε ιστοσελίδα με ευθύνη του συντονιστή, και παρότρυνση/ υποχρέωση
όλων των φορέων που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους, εταιρειών που
παρακολουθούν περιβαλλοντικές παραμέτρους της λειτουργίας τους στα πλαίσια Π.Ο. ή
και για άλλους λόγους να αναρτούν / στέλνουν κάθε νεότερη πληροφορία. Η πρόσφατη
λειτουργία ιστοσελίδας από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (και το σχετικό
πρόγραμμα παρακολούθησης) αποτελεί θετικό βήμα. Χρειάζονται κι άλλα.
Όλα τα παραπάνω στοχεύουν στην διασφάλιση λειτουργίας της λίμνης ως «καναρίνι
στο ορυχείο», εν προκειμένω στο όριο Θριάσιου – Λεκανοπεδίου Αθηνών. Ας βιαστούμε
λοιπόν προτού «χαλάσει ο ανιχνευτής».Το βέβαιο είναι πως η Λ. Κουμουνδούρου χάρη
και στις επίμονες προσπάθειες τοπικών περιβαλλοντικών πρωτοβουλιών (ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ,
Διαρκής Κίνηση Χαιδαρίου, www.limnik.blogspot.gr ), ξαναμπήκε στο χάρτη, εκεί
που ήταν πάντα: ανάμεσα στην Αθήνα και την Ελευσίνα. Περιμένει τους φίλους του
περιβάλλοντος κι ας μην είναι μύστες…
βάσει Ν. 2742/99 άρθρ. 21) και οι λοιπές εκσκαφές
Κίμων Ε. Φουντούλης, Γεωλόγος,
δημοτικός σύμβουλος Χαιδαρίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου